جای خالی دماسنج‌ها در تصمیم‌گیری‌های کشور
داود رجبی‌بهجت
مقایسه دانشگاه که به عنوان دماسنج جامعه شناخته می‌شود با دهه های گذشته، کارکرد جنبش های دانشجویی، شانیت و چگونگی مطالبات آنان، همه و همه از بحث های داغ این روزهاست اما آنچه بیشتر این افراد بر آن تاکید دارند اینکه در تصمیم‌سازی های کشور نقشی ندارند و مهم دیده نمی‌شوند.
فعالیت های دانشجویی نقش غیرقابل انکاری در تحولات و مناسبت های جامعه دارند؛ هرچند دانشجو نباید از مسیر مطالبه گری و آگاهی بخشی خارج شود که لازمه آن نیز شناخت حد و مرز بین فعالیت سیاسی و دانشجویی و قبح زدایی و ساختار شکنی است.
دانشگاه فارغ از ماهیت و کارکرد علمی و تئوریک آن، محلی برای بیان نظرات و برآیند خواسته های جامعه نیز است و دانشجو، این قشر فرهیخته و آگاه نسبت به مسائل و مشکلات در اغلب موارد از سایر اقشار جامعه سریع تر واکنش نشان می دهد و به همین دلیل است که اکثر کارشناسان دانشگاه را دماسنج جامعه می دانند.
هر چند ۱۶ آذر سال ۳۲ و شهادت سه دانشجو در دانشکده فنی دانشگاه تهران، طلیعه ظهور جنبش عدالت خواهی و آزادی خواهی در جامعه ایرانی به شمار می رود، اما این جنبش در حیات ۷۰ ساله خود فراز و نشیب های زیاد و گاه تلخی را نیز پشت سرگذاشته است.
واقعیت اما اینکه اگر دانشجوی امروز را با دانشجویان دهه های گذشته مقایسه کنیم به طور حتم به واسطه تغییر و تحولات اجتماعی و فرهنگی تفاوت های عمیقی در خط فکری و عملی آنان مشاهده می شود که مساله ای غیرطبیعی نیز نیست اما اساس و پایه های جنبش دانشجویی که آرمان گرایی، مطالبه گری و انتقاد است هنوز بر سر جای خود باقی مانده و با روش و شیوه متفاوت اجرا می شود.
در ۲ دهه گذشته دانشگاه ها هر از چند گاهی با فضای ملتهب سیاسی مواجه شده اند که گاه حوادث تاسف باری نیز در این مکان ها به وقوع پیوسته است، اما اگر برآیند تحولات را بخواهیم در نظر بگیریم اتفاقات مثبتی بویژه در بیان مطالبات جامعه و شنیدن آن برای مسئولان و حاکمیت اتفاق افتاده است.
نکته مهم اینکه دانشگاه ذات علمی دارد که اگر با مطالبات و خواسته های جامعه بتواند هماهنگ شود، به رفع مشکلات و بالندگی جامعه بسیار می تواند کمک کند، همانطور که باوجودبرخی دیدگاه های منفی، قشر دانشجو همچنان پیشرو توسعه و سازندگی جامعه است.
در روز دانشجو و با توجه به برخی تحولات و اتفاقاتی که طی بیش از ۲ ماه گذشته جامعه و به تبع آن دانشگاه ها را درگیر کرده است به سراغ چند فعال سیاسی دانشجویی استان کرمان رفتیم تا نظرات و آرای نمایندگان این قشر فرهیخته را از زوایای مختلف بشنویم.
مطالبه گری بخشی از ماهیت دانشجو است
مهدی ضیاء الدینی از فعالان دانشجویی کرمان با بیان اینکه سال ۱۳۳۲ روز ۱۶ آذر به نماد دانشجویان ضد استکباری و شهادت طلبی در برابر زور گویان عالم تبدیل شد اظهار داشت: امروز در ادامه این مسیر دانشجویان جمهوری اسلامی ایران باید پرچمدار مطالبه گری از مسئولان در راستای آرمان های انقلاب باشند؛ گرچه مطالبه گری بخشی از ماهیت دانشجویی است که سن و سال، رشته و جنسیت نمی شناسد.
وی تاکید کرد: ما دانشجویان عصر جدید باید به یاد داشته باشیم که هدف این روز بزرگداشت سه شهید گرانقدری است که در راه مبارزه با اسکتبار جهانی و گفتمان ظلم در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند.
ضیاء الدینی ادامه داد: اما متاسفانه عده‌ای دانشجونما با اسم مطالبه گری فریب رسانه‌های حیله گر غربی را می خورند و از جایگاه مطالبه گری خود خارج می شوند.
وی تصریح کرد: درحالی که ماهیت دانشجو گفتمان و نبرد کلام هاست، اما آنان که به اغتشاش و توهین به مقدسات روی آوردند در زمره دانشجویان نیستند و به ناحق خود را به جبهه دانشجویی نسبت می دهند.
درحالی که ماهیت دانشجو گفتمان و نبرد کلام هاست، اما آنان که به اغتشاش و توهین به مقدسات روی آوردند در زمره دانشجویان نیستند و به ناحق خود را به جبهه دانشجویی نسبت می دهند.
این فعال دانشجویی با اشاره به اینکه همه دانشجویان اجازه دارند در فعالیت ها و تشکل های سیاسی مختلف دانشجویی فعالیت داشته باشند بیان کرد: این معنای آزادی بیان است که ما می بینیم و می شنویم؛ اینک برخی اساتید دانشگاه براحتی سیاست های کلی نظام را نقد می کنند و در عین حال آزادانه و با فراغ بال، زیست سیاسی خود را نیز در کشور انجام می دهند.
وی با اشاره به ماهیت علمی و تئوریک دانشگاه گفت: چگونه ممکن است دانشجویی که به دنبال ایجاد گفتمان و فعالیت سالم سیاسی است، بتواند اموال عمومی را نیز تخریب کند؟
ضیاء الدینی افزود: همانطور که فضای دانشگاه باید بستر امنی برای فعالیت های دانشجویی باشد، نباید از آن برای توهین، تخریب و صحبت های فراقانونی استفاده کرد؛ دانشجویان صحن دانشگاه را برای ابراز عقاید خود با قانون مداری و پرهیز از خشونت قدر بدانند.
دانشجو صدای جامعه باشد
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز گفت: دانشجو قشر نخبگانی جامعه است، در نتیجه در قدم اول باید مراقبت کند مطالبه او بحق، واقعی و قانونی باشد و نه متاثر از هیجانات جمعی آن هم به طوری که اگر از ماهیت مطالبه او سوال شد نتواند پاسخی بدهد.
فاطمه شاهمیری ادامه داد: در مرحله دوم باید مراقب باشد دیگران از مطالبه بحق دانشجو برای عقده‌گشایی‌های خود استفاده نکنند و این مطالبه را به نفع خود به حاشیه نبرند بلکه محکم ولی با رعایت قانون بر مطالبه خود ایستادگی کند.
وی تصریح کرد: اگر این ۲ شرط رعایت شود، در مرحله نخست چون مطالبه بحق و برمبنای احترام به قانون کشور بوده است اقدام قهری علیه او صورت نخواهد گرفت و ثانیا چون مستقل از گروه‌ها و افراد فرصت‌طلب مطالبه بحق و قانونی خود را مطرح کرده، امکان سوءاستفاده از او نخواهد بود.
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهید باهنر کرمان تاکید کرد: روحیه مطالبه‌گری در دانشجوی نسل جوان ما نه تنها نسبت به نسل‌های قبل کمتر نشده بلکه بیشتر شده است؛ معتقدم هرچند این روحیه مطالبه‌گری در قشر دانشجو اغلب جهت‌گیری مشخصی ندارد، اصولی و در چارچوب مشخصی بیان نمی‌شود، اما می توان تشخیص داد که این دانشجو قبل از هرچیزی خواهان اثرگذاری است، اینکه اظهار وجود کند، بتواند صدای جامعه خود باشد و نقش جامعه مدنی را بازی کند.
جای خالی دانشجویان در تصمیم گیری های کشور
وی در عین حال اظهار داشت: بدون تعارف عرض کنم متاسفانه اینک بهایی به دانشجو، تخصص و علم او داده نمی‌شود؛ در تصمیم‌گیری‌ها نیز نقش اثرگذار و شاید حتی مشورتی هم ندارد و در نتیجه این دانشجوی جوان مطالبه‌گر توانمند وقتی می بیند به او بهایی داده نمی‌شود و به تبع آن رشدی هم نمی کند، برای اظهار وجود هم که شده به بیان خواسته‌های سطح پایین در قالب نامتعارف روی می‌آورد.
متاسفانه اینک بهایی به دانشجو، تخصص و علم او داده نمی‌شود، در تصمیم‌گیری‌ها نیز نقش اثرگذار و شاید حتی مشورتی هم ندارد و در نتیجه این دانشجوی جوان مطالبه‌گر توانمند وقتی می بیند به او بهایی داده نمی‌شود و به تبع آن رشدی هم نمی کند، برای اظهار وجود هم که شده به بیان خواسته‌های سطح پایین در قالب نامتعارف روی می‌آورد.
شاهمیری بیان کرد: به عنوان یک عضو تشکل انجمن اسلامی خودم را بیشتر از هر فرد و نهادی در وقایع بعضا ناگواری که در دانشگاه‌ها اتفاق افتاد مقصر می دانم چون این وظیفه تشکل های دانشجویی از جمله تشکل انجمن اسلامی است که نقش یک واسطه بین دانشجویان و مسئولان دانشگاه را ایفا کنند.
این فعال سیاسی دانشجویی کرمان ادامه داد: نمایندگان تشکل ها باید مطالبه دانشجویان را به مسئولان برسانند یا جلسات پرسش و پاسخی بین دانشجویان و مسئولان دانشگاه برگزار کنند تا با افزایش تعامل بین دانشجو، مسئول دانشگاه و شنیده شدن صدای او، مانع تجمعات غیرقانونی و ساختارشکنانه دانشجو نیز بشود.
وی تاکید کرد: حتما بعد از وقایع اخیر تشکل‌های دانشجویی بیشتر به این بُعد از وظایف خود دقت خواهند داشت تا دانشگاه محل بحث بر پایه منطق و قانون باشد تا زمینه شکل گیری کانون بحران در این مراکز از بین برود.
مرز بین مطالبه و اغتشاش رعایت شود
دبیر جامعه اسلامی دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز گفت: دانشجو همواره آرمان‌خواه بوده و در طول تاریخ فعالیت های سیاسی که درون دانشگاه ها انجام می شود، نیت دانشجویان بر این بوده که مطالبه گری و آرمان خواهی را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند.
امیر عباس علومی افزود: ما حتا در مقاطعی از تاریخ می بینیم که دانشجویان توانستند نقاط عطفی را در تاریخ این کشور رقم بزنند؛ مثال آن هم تسخیر لانه جاسوسی(سفارت سابق آمریکا) است.
وی تاکید کرد: مهمترین وظیفه دانشجویان در شرایط فعلی شناخت مرزهای بین اعتراض، مطالبه گری، اغتشاش و ساختار شکنی است؛ زیرا اگر این مرز رعایت نشود حتما به وجهه و سابقه جنبش های آزادی‌خواهانه، ضد استکباری و مردمی آنها نیز آسیب می زند.
دبیر جامعه اسلامی دانشگاه شهید باهنر کرمان با بیان اینکه آثار و اقدامات دانشجویان تنها به محیط و چارچوب دانشگاه محدود نمی شود اظهار داشت: مسائل دانشجویی بسرعت فضای جامعه و خارج از دانشگاه را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد؛ به همین دلیل گاهی اتفاقات داخل دانشگاه می تواند بهانه برای افراد مغرض و حتی دشمنان خارجی هم بشود که تبعات سنگینی برای کل کشور در فضای بین المللی به بار بیاورد.
وی تصریح کرد: معتقد هستیم که فضای تضارب آرا و فعالیت طیف های قانونی در دانشگاه باید کاملا باز باشد؛ برگزاری جلسات مناظره، پرسش و پاسخ، تریبون آزاد و غیره در این جهت به روشنگری و بیان مطالبات دانشجویان کمک زیادی خواهد کرد.
علومی بیان کرد: فضای دانشگاه علمی و آموزشی است که نباید به آن خدشه وارد شود و دانشجوی امروز در عین سیاسی بودن باید مشکلات جامعه را بشناسد و حتی از نظر علمی و تئوری به رفع آن کمک کند.
به گزارش خبرنگار و باجود ضرورت ها در مرزبندی بین مطالبه گری و ساختارشکنی، شرایط به گونه ای است که نباید از یاد ببریم خاصیت و مقتضای سن دانشجویی برای بیشتر این افراد، بیان و رفتار احساسی است و به دلیل روحیه آرمان خواهی، گاهی تندروی هایی نیز در دانشگاه های انجام می شود که باید با کار فرهنگی و اقدامات نرم افزاری مطالبات و شبهات را مسئولان و متولیان پاسخگو باشند و از طرف دیگر دانشجویان و جامعه دانشگاهی نیز شان این محیط علمی را با رفتارهای قانون مدارانه و مدنی از ساحت افراد هتاک و مغرض پاک نگه دارند.
