باشگاه «پویشگران شهر»، اولین جلسه از سلسله‌نشست‌های نقد و نظر با هدف ارتباط نزدیک شهروندان دغدغه‌مند و مسئولان شهری را با دعوت از مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، برگزار کرد.
رییس مرکز مطالعات و پژوهش شهرداری کرمان، در ابتدای این نشست، «باشگاه پویشگران شهر» شهرداری کرمان را محلی برای ایجاد فضای تعاملی بین مدیران شهری و شهروندان برشمرد و گفت: امیدواریم در این باشگاه با مشارکت شهروندان علاقه‌مند به مسائل و چالش‌های شهری، بتوانیم نقطه نظرات شهروندان را به مدیران شهری منتقل کنیم.
سعیده قطبی، افزود: از سویی دیگر امیدواریم در این باشگاه فضایی ایجاد کنیم تا شهروندان نیز متقابلا بتوانند از فعالیت‌ها و خدمات شهرداری کرمان، آگاهی پیدا کنند و به‌دور از هرگونه فضای جنجالی، مطالبه‌ها و پیشنهادات خود را از روش‌های صحیح و موثر به گوش مدیران شهری برسانند؛ ضمن آنکه تلاش خواهیم کرد، این گفت‌و‌گوهای تعاملی را با طراحی یک رسانه در بین شهروندان بازتاب بدهیم و روح مطالبه‌گری را در شهر کرمان تقویت کنیم و در نهایت با همفکری اعضای اتاق‌های فکر باشگاه پویشگران شهر، در مسیر پیشرفت شهر کرمان، گامی موثر برداریم.
در ادامه این نشست، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، در پاسخ به پرسش‌های اعضای اتاق «خدمات‌شهری و محیط‌زیست» باشگاه پویشگران شهر شهرداری کرمان، گفت: حوزه پسماند یک حوزه بسیار گسترده، پرکاربرد و هزینه‌بر است که اگرچه قانونگذار مدیریت آن را در شهرها، بر عهده شهرداری‌ها نهاده است، اما باید بدانیم که این مدیریت، بدون مشارکت همدلانه و موثر مردم، به نتیجه مطلوب نمی‌رسد.
محمدحسین مومنی، با بیان اینکه تنوع پسماند در شهرها بسیار زیاد است، افزود: پسماندهای خانگی، بیمارستانی و صنعتی، نمونه‌ای از این تنوع است که اگر نتوانیم به تفکیک پسماند از مبدا، تمرکز کنیم، نمی‌توانیم آن را بصورت بهینه به ثروت تبدیل کنیم.
وی، با بیان اینکه شهرداری تولیدکننده پسماند نیست، بلکه باید پسماندهای تولیدشده در شهر را با توجه به شاخص‌های بهداشتی و زیست‌محیطی مدیریت کند، اظهار داشت: مدیریت پسماند به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که از تولید زباله را تا دفع نهایی آن، شامل می‌شود، که این اقدامات شامل جمع‌آوری، انتقال، بازیافت، پردازش و دفع پسماندها، با هدف کاهش اثرات منفی زباله بر محیط‌زیست و سلامت انسان است.
مومنی، در پاسخ به این پرسش که تاکنون برای فرهنگسازی در حوزه تفکیک زباله از مبدا، چه اقداماتی انجام شده و چقدر تاثیر گذار بوده است؟ گفت: مهمترین بخش از مدیریت زباله و پسماند، تفکیک از مبدا است؛ اگر زباله‌ها از مبدا، یعنی از اولین پله تولید زباله، تفکیک شوند، هزینه مدیریت آن کاهش می‌یابد و می‌تواند در زمان کوتاه‌تری تبدیل به ثروت شود و برعکس آن، اگر نتوانیم زباله‌ها را از مبدا، تفکیک کنیم، بخش بسیار زیادی از آن، به معنای واقعی تبدیل به آشغال می‌شود؛ یعنی پسماندی که در عمل فاقد ارزش است یا باید سوزانده و یا دفن شود. وی، با بیان اینکه عموم مردم، شهروندانی فرهنگ‌پذیر و دانش‌پذیرهستند، اظهار داشت: برای مدیریت بهینه پسماند، باید فرهنگسازی استمرار پیدا کند و چنانچه این فرهنگسازی و آگاهی‌سازی اجتماعی انجام شود، مردم همراهی خواهند کرد. وی، با بیان اینکه طرح آموزشی «خانه به خانه» و «محله به محله» برای ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ در حال اجراست، افزود: در همین راستا، سال گذشته بیش از ۲۵ هزار دانش‌آموز با استفاده از روش‌های جذابی مانند نمایش عروسکی و داستان‌گویی برای تفکیک زباله از مبدا، آموزش دیده‌اند و در این زمینه نیاز به مشارکت سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی و رسانه‌ها وجود دارد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، در پاسخ به این پرسش که چرا از زباله به جای دفن، برای تولید کمپوست استفاده نمی‌شود؟ گفت: در تمام زباله‌های خانگی، زباله عفونی، سمی و ترکیبات فلزات سنگین یافت می‌شود، که چنانچه از بقیه زباله‌های تر جدا نشود، قابلیت تبدیل به کمپوست یا هرچیز دیگری را از دست می‌دهد و بی‌ارزش می‌شود. متاسفانه به‌دلیل سمی بودن ترکیبات باتری‌ها، رنگ‌های حاوی سرب، حشره‌کش‌ها و سایر مواد شیمیایی این کمپوست‌ها، قابل استفاده نیست. تفکیک زباله از مبدا می‌تواند این مسئله را تا حد قابل‌توجهی حل کند. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، افزود: زباله‌های عفونی روزانه بین ۲۰ تا ۲۵ تن از پسماندهای شهر را تشکیل می‌دهند که طبق قوانین محیط‌‌زیستی باید به‌صورت خاص دفن شوند و درحال‌حاضر دستگاه قدیمی پردازش زباله که ۳۰ سال پیش از آلمان خریداری شده، همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیاز به به‌روزرسانی دارد. مومنی، گفت: در کشورهای پیشرفته دنیا علاوه بر فرهنگسازی، از اهرم جرائم قانونی نیز کمک می‌گیرند و توانسته‌اند، مشارکت مردم را بالا ببرند و درنتیجه حجم زباله را کاهش بدهند و پسماندها را از مبدا به‌صورت تفکیک‌شده، جمع‌آوری کنند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، یادآور شد: هم‌اکنون 22 کلبه در نقاط مختلف شهر، زباله‌های تفکیک‌شده را از شهروندان تحویل می‌گیرند و هزینه آن را پرداخت می‌کنند؛ با این حال می‌دانیم که برخی مشکلات مانند عدم پاسخگویی به تماس‌های مردمی و پایین بودن قیمت خرید زباله‌های خشک از جمله چالش‌های مطرح‌شده توسط شهروندان است، که باید برطرف شود.
وی، به این پرسش که با معضل زباله‌گردها که در مدیریت پسماند اختلال ایجاد می‌کنند، چه می‌کنید؟ پاسخ داد: متاسفانه عدم همکاری برخی از شهروندان در زمینه تفکیک زباله و تحویل به کلبه‌های بازیافت موجود، موجب گسترش زباله‌گردها می‌شود.
مومنی با بیان اینکه هرگونه خرید و فروش یا فعالیت غیرمجاز در زمینه زباله در شهرها، طبق قانون، ممنوع است، اظهار داشت: امیدوارم با ساماندهی کارگاه‌های غیرمجاز بازیافت زباله و جمع‌شدن زباله‌گردها از محیط شهری در سریع‌ترین زمان ممکن، بتوانیم این مساله را نیز ساماندهی کنیم.
محمدحسین مومنی، در پاسخ به این پرسش که ظرفیت سایت «لندفیل» کرمان چه میزان است و تا چند سال نیاز شهر را برطرف می کند؟ با بیان اینکه سایت «لندفیل» کرمان با مساحت ۶۰۰ هکتار، درحال حاضر پذیرای ۳۵۰ تا ۴۰۰ تن زباله در روز است، اظهار داشت: هم‌اکنون تنها 70 تن از این زباله‌ها به‌صورت مؤثر تفکیک می‌شود و مابقی دفن می‌شود؛ ضمن اینکه در صورت ادامه این روند، این سایت در هفت یا هشت سال آینده پر خواهد شد و در اینصورت باید به‌دنبال مکان جدیدی با فاصله‌های بسیار زیاد از شهر کرمان باشیم که اصلا به‌صرفه و اقتصادی نیست.
وی، ادامه داد: هم‌اکنون در حال مذاکره با شرکت‌های دانش‌بنیان برای بهره‌برداری از فناوری‌های نوین در مدیریت پسماند هستیم؛ همچنین شهرداری کرمان برای تبدیل ۷۰درصد از پسماند تولیدی، به سوخت جامد(rdf)با همیاری وزارت «صمت» وهمکاری شرکت «سیمان ممتازان کرمان»، تفاهم‌نامه امضا کرده است که مراحل نهایی تأمین مالی آن از طریق «بانک شهر» در حال پیگیری است.
مومنی همچنین، با توجه به خشکسالی‌های دهه اخیر و کاهش شدید منابع آبی، بیان کرد: شهرداری کرمان در نظر دارد با ارائه تشویق‌هایی مانند بیمه آتش‌سوزی رایگان به واحدهای تولیدی، زمینه را برای توسعه تولید خشکاله (ضایعات مواد غذایی مانند پوست میوه و سبزیجات، تفاله چای و قهوه، و سایر مواد آلی که خشک شده‌اند) فراهم کند.
گفتنی است، در بخش پایانی این نشست، سامانه «شمیز» و شیوه استفاده از آن، برای حاضرین معرفی شد و حاضران در این نشست، نقد و نظر و پیشنهادات خود را درباره سامانه «شمیز» بیان کردند و در ادامه، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان، با بیان اینکه سامانه کیف پول الکترونیکی شهرداری کرمان، برای تشویق شهروندان به تفکیک زباله از اول مردادماه راه‌اندازی می‌شود، اظهار داشت: این سامانه که از طریق «کرمان من» و «شمیز» قابل دسترسی است، از ابتدای مرداد ماه با مزایا و تخفیف‌هایی برای مشارکت‌کنندگان به‌صورت رسمی آغاز به کار خواهد کرد.
یادآور می‌شود در این نشست، از سوی اعضای اتاق فکر خدمات شهری و محیط زیست باشگاه پویشگران شهر، پیشنهاداتی برای سرعت‌بخشیدن به موضوع تفکیک زباله از مبدا، بهبود وضعیت سامانه «شمیز» و همکاری‌های بین‌سازمانی مطرح شد که مورد استقبال قرار گرفت.
